Daarom wil ik vandaag schrijven over een onderwerp dat me na aan het hart ligt. Naast UV-bescherming natuurlijk! :)
Alles draait om Reiniging de huid. Of beter gezegd, de juiste Reiniging en waar je daarbij op moet letten. Zodat je huid echt de best mogelijke verzorging krijgt die je haar kunt geven. Het gaat dus allemaal over oppervlakteactieve stoffen, hun gebruik als wasactieve stoffen en ik ga ook een korte omweg maken naar hun nevenactiviteiten: Oppervlakteactieve stoffen als emulgatoren.
Omdat velen van jullie zich misschien afvragen wat oppervlakteactieve stoffen eigenlijk zijn, wat ze met de huid doen en of oppervlakteactieve stoffen misschien zelfs gevaarlijk zijn?
Daarom geef ik je 6 feiten over oppervlakteactieve stoffen die je moet weten, zodat je in de toekomst je schoonmaakproducten beter kunt begrijpen en kiezen! 3 van hen komen in deel 1, laten we gaan!
#1 Oppervlakteactieve stoffen zijn amfifiele stoffen.
Fig. 1
"Amfifiel" vraag je je af? Amfifiel betekent dat het molecuul een deel heeft - in dit geval noemen we het de "kop" - dat zich super op zijn gemak voelt in waterachtige stoffen, of water. Het andere deel van het molecuul echter, in dit geval de "rest", houdt van vetten en olieachtige stoffen. Afhankelijk van de lading van de kop en hoe groter het verschil tussen de kop en de rest, hoe polairder en actiever de oppervlakteactieve stof is.
Het dankt ook zijn toepassingsgebieden en werkingsmechanisme aan deze eigenschap. Ik vond een geweldige vergelijking in Heinz Knieriemen's kritische gids voor cosmetische ingrediënten. Knieriemen beschrijft oppervlakteactieve stoffen als de brownies van cosmetica. (1) Naar mijn mening is dit een absoluut toepasselijke term die recht doet aan de vele mogelijke toepassingen van oppervlakteactieve stoffen. Je vindt oppervlakteactieve stoffen in zeep, shampoos en reinigers voor de huid, maar ook in huishoudelijke producten. En we gebruiken ze bij het mengen van crèmes.
# 2 Oppervlakteactieve stoffen Behandelen als wasmiddel en emulgator
Fig. 2
Omdat oppervlakteactieve stoffen (van het Latijnse "tensus" = gespannen -> oppervlaktespanning verminderen) van zowel vet als water houden, kunnen ze deze twee stoffen, die elkaar eigenlijk afstoten, combineren. Dit doet me altijd denken aan sladressing. Als je de dressing schudt of roert en een tijdje laat staan, zal de olie altijd neerslaan. Om een uniforme vloeistof te krijgen, zou je een oppervlakte-actieve stof/emulgator nodig hebben die de oppervlakte- of oppervlaktespanning van de stoffen vermindert. Maar dat laten we buiten de salade. :)
Een emulgator is onmisbaar in crèmes. We hebben een stof nodig die plantaardige Oliën, zoals onze Arganolie, combineert met in water oplosbare actieve ingrediënten zoals hyaluronzuur. Tadaa - wie had dat gedacht, de hardwerkende oppervlakteactieve stoffen nemen het over.
Ze steken als het ware hun hoofd in het hyaluronzuur en de rest pakt de Arganolie, omhult het in kleine bolletjes (zie Fig. 2) en verdeelt het door de hele "massa". Dit zijn trouwens de zogenaamde micellen. Meer hierover verderop in het artikel.
Hierdoor ontstaat een Crème. Er zijn olie-in-water emulgatoren en ook water-in-olie emulgatoren. Als je wilt, kan ik hier ook een apart artikel over schrijven. Laat me weten wat je interesseert!
Ja, en omdat oppervlakteactieve stoffen zo goed zijn in het mengen, worden ze ook beschouwd als uitstekende reinigingsmiddelen. Ze helpen het water als het ware om vetoplosbaar vuil en make-up van ons gezicht te verwijderen. Natuurlijk doen ze dit ook in de keuken, de wasmachine enzovoort. Net als Arganolie vangen ze in dit geval vuildeeltjes op en verspreiden ze in het waswater. Best cool naar mijn mening.
# 3 Oppervlakteactieve stoffen onderscheiden zich voornamelijk door hun waterminnende "kop".
Fig. 3
Zoals je kunt zien in mijn Fig. 3, dragen sommige hydrofiele uiteinden elektrische ladingen en andere niet. Deze ladingen bepalen hoe goed de oppervlakteactieve stof oplost in water, de pH-waarde de oppervlakteactieve stof en dus zijn werkingsmechanisme. Daarnaast bepaalt deze lading ook hoe sterk en dus hoe agressief een oppervlakteactieve stof is voor onze huid en het milieu!
Er zijn
- anionogene oppervlakteactieve stoffen
- Kationogene oppervlakteactieve stoffen
- amfotere oppervlakteactieve stoffen
- Neutrale/niet-ionogene oppervlakteactieve stoffen
Om er niet te veel omheen te draaien, heb ik een paar diagrammen en tekeningen voor je gemaakt. Ik hoop dat je ze kunt begrijpen en dat ze je helpen om de Kenmerken onze kleine brownies beter te begrijpen.
Anionogene oppervlakteactieve stoffen
Fig. 3.1
De negatief geladen oppervlakte-actieve stoffen hebben de hoogste reinigingskracht en zijn te vinden in veel wasmiddelen en gels die nogal schuimen. Een veelgebruikte vertegenwoordiger hiervan is natriumlaurethsulfaat! In Fig. 3.1 kun je zien hoe de naam is opgebouwd.
Sulfaten behoren tot de meest agressieve oppervlakteactieve stoffen. Dit komt omdat ze niet stoppen bij je huidlipiden en daarom je beschermende zuurmantel aanvallen. Ze zetten de deur open voor ziektekiemen en ongewenste vreemde organismen. Als gevolg daarvan worden ze verdacht van het veroorzaken van allergieën, Droge huid, broos haar en een schilferige hoofdhuid. (3)
OPMERKING: Je kunt anionogene oppervlakteactieve stoffen meestal herkennen aan de term "natrium" (het tegenion voor de negatieve lading) en "sulfaat" oppervlakteactieve stoffen moet je vermijden.
Maar er zijn natuurlijk ook niet-ionogene oppervlakteactieve stoffen, zoals dinatriumcacylglutamaat, die iets milder zijn en daarom beter worden verdragen. Het hangt altijd af van de gewenste reinigingskracht van het product. Het belangrijkste is dat je weet waar je mee te maken hebt. De beslissing is uiteindelijk aan jou!
Maar wat ik me nu afvraag is: heeft onze huid wel zo'n sterke Reiniging nodig? Een gezonde huid is immers heel goed in staat om zichzelf te reguleren. Het is een autonoom orgaan. We willen er alles aan doen om ervoor te zorgen dat de huid ongehinderd haar taken en vooral haar mogelijkheden kan vervullen.
Natuurlijk veranderen invloeden van buitenaf en laat onze levensstijl vaak sporen na. Daarom is het des te belangrijker om irriterende stoffen zoveel mogelijk te vermijden en een gezonde huid serieus te nemen.
Over gezondheid gesproken, de gezondheid van ons milieu speelt ook een grote rol, vooral in verband met het onderwerp oppervlakteactieve stoffen. Hierover later meer.
De zeep
Anionogene oppervlakteactieve stoffen zijn ook gewone zeepoppervlakteactieve stoffen. Ze worden gevormd wanneer vetten, zoals kokosolie, worden afgebroken met een alkalische oplossing. Dit proces, ook bekend als verzeping, produceert een kalium- of natriumzout van het oorspronkelijke vetzuur.
Zeep is niet ideaal voor onze huid. Dit komt omdat ze de huid doen zwellen en de beschermende zuurmantel aantasten. Dit komt ook door de relatief hoge pH-waarde van 7-8. (3)
Een hoge waskracht kan echter wenselijk zijn, vooral bij het wassen van de handen, en daarom wordt vaak de beproefde zeep gebruikt. Bovendien is het gemakkelijk biologisch afbreekbaar.
Kationogene oppervlakteactieve stoffen
Fig. 3.2
Ammoniumverbindingen worden hier bij voorkeur gebruikt om de positieve lading van de kationogene oppervlakteactieve stoffen te behouden. Het tegenion is vaak het chloride-anion. Omdat kationogene oppervlakteactieve stoffen meestal niet worden gebruikt als wasgrondstof, maar eerder in haarshampoos en conditioners om ervoor te zorgen dat het haar niet gaat vliegen na het wassen, laat ik ze hier een beetje links liggen.
Cetrimoniumchloride is een voorbeeld van een INCI. (2)
Neutrale/niet-ionogene oppervlakteactieve stoffen
Fig. 3.3
Zoals hun naam al zegt, hebben neutrale oppervlakteactieve stoffen geen lading. Ze zijn daarom ook erg mild en huidvriendelijk. Maar ze schuimen ook nauwelijks. Ze omvatten een reeks zeer chemisch klinkende oppervlakteactieve stoffen.
Vetzuurethanolamiden, vetalcoholethoxylaten, macrogolvetzuuresters (PEG) en alkylpolyglycosiden.
De alkylpolyglycosiden zijn hier mijn favoriet. Ze worden ook wel suiker oppervlakte-actieve stoffen genoemd, omdat hun hydrofiele kop uit een suikermolecuul bestaat. Ze hebben vrijwel geen effect op de huidbarrière en verminderen ook aanzienlijk het irritatiepotentieel van andere oppervlakteactieve stoffen. Ze verbeteren de droogkambaarheid van het haar, de veerkracht en de treksterkte. Top oppervlakte-actieve stoffen met andere woorden!
Je kunt ze vaak herkennen aan de woordstam "glucoside" of "sucrose".
Amfotere oppervlakteactieve stoffen
Fig. 3.4
Deze groep oppervlakteactieve stoffen combineert de positieve Kenmerken van anionogene en neutrale oppervlakteactieve stoffen. Ze zijn mild, maar hebben toch een goede reinigingskracht en zelfs een zeer acceptabel schuimgedrag! Ze zijn ook gemakkelijk biologisch afbreekbaar. (2)
Je kunt ze herkennen aan de woordstam "betaïne" en "-ampho-"!
Betaïnes danken hun naam aan betaïne. Een stof met een vergelijkbare structuur die afkomstig is van de suikerbiet (Beta vulgaris). Ze worden vaak gebruikt in combinatie met anionogene oppervlakteactieve stoffen om hun irritatiepotentieel te verminderen en toch goede reinigende eigenschappen te behouden.
Nu ben je in ieder geval goed voorbereid als het gaat om de basisprincipes van oppervlakteactieve stoffen. In de volgende blogpost kun je meer te weten komen over wat de micelle precies inhoudt en hoe je je huid zachtjes maar effectief kunt reinigen!
Neem tijd voor jezelf & wees goed voor jezelf!
Jouw Leonie
Bronnen
- Cosmetische ingrediënten van A tot Z, Heinz Knieriemen, 6e editie, 2005, AT Verlag Baden en München.
- Lichaamsverzorgingswetenschap en cosmetica, Sabine Ellsässer, 2e editie
- Gids voor de wereld van cosmetica, Esther Witte, 2e editie, 2019